Πόσοι από μας έχουμε συνειδητοποιήσει, ότι πλέον ζούμε σε έναν ψηφιακό κόσμο; Πόσοι από μας έχουμε δεχτεί την τεχνολογική πραγματικότητα και την εφαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας; Μήπως, τελικά, προσαρμοζόμαστε στις τεχνολογικές εξελίξεις χωρίς να το καταλαβαίνουμε;
Λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν όλοι οι τρόποι επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε, π.χ. οι τηλεφωνικές κλήσεις ή ακόμα και οι αερομεταφορές, στηρίζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες ελέγχου, τότε η απάντηση είναι μάλλον ναι!
Εξειδικεύοντας τη συζήτηση στο ραδιόφωνο, αξίζει να ασχοληθούμε με την εξέλιξη του Digital Audio Broadcasting (DAB), αλλά και τη χρησιμότητα του στη σύγχρονη κοινωνία. Μία άλλη σημαντική και σαφώς σε ευρύτερο κοινό γνωστή εξέλιξη είναι το διαδικτυακό ραδιόφωνο. Η έρευνα του ε.ΜΜΕ.ίς σας παρέχει τις βασικές πληροφορίες για τις νέες μορφές του πιο αγαπημένου ίσως ΜΜΕ, του ραδιοφώνου.
Τι εστί τεχνολογία DAB;
Αναγνωρίζουμε, ότι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της τεχνολογίας είναι η εξέλιξη. Έτσι, και η τεχνολογία DAB αποτελεί συνέχεια των συχνοτήτων ΑΜ (1920) και FM (1940). Αυτό σημαίνει ότι σταματάμε να «ακούμε» όπως άκουγαν αναλογικά οι φίλοι του ραδιοφώνου της δεκαετίας του 1960 και 1970, καθώς με το DAB τα πράγματα αλλάζουν και ο ήχος μπαίνει σε ψηφιακό αυλάκι.
Συγκεκριμένα, το Digital Audio Broadcasting είναι μια πλατφόρμα επίγειας μετάδοσης και λήψης ψηφιακού ήχου και άλλων πληροφοριών, όπως κινούμενης εικόνας, κειμένου και γραφικών. Ο ακροατής - λήπτης, για να λάβει το εκπεμπόμενο ηχητικό σήμα και τις πληροφορίες, χρησιμοποιεί δέκτες DAB, που είτε ενσωματώνονται σε ράδιο/CD αυτοκινήτου είτε σε επιτραπέζιες αλλά και φορητές συσκευές τύπου walkman. Φυσικά, όπως αρμόζει σε κάθε νέα τεχνολογία και, εν προκειμένω, ψηφιακή, η ποιότητα του ήχου είναι υψηλή και αγγίζει τα επίπεδα της ποιότητας που έχουμε ακούγοντας ένα δίσκο CD.
Με λίγα λόγια, το DAB επιλέγει συνεχώς την καλύτερη δυνατή «διαδρομή», ώστε να φτάσει το σήμα στο δέκτη. Το σήμα DAB είτε το λαμβάνουμε είτε όχι. Δεν υπάρχουν παράσιτα, διακοπές ή στερεοφωνική και μονοφωνική λήψη. Ο ήχος είναι συμπιεσμένος κατά το πρότυπο MPEG1 Audio Layer II, ενώ το bitrate (ρυθμός μετάδοσης) των αρχείων του DAB μπορεί να ξεκινήσει από τα 128kbps και να αγγίξει ακόμα και τα 320kbps.
Βέβαια, για να είναι σε θέση ο ακροατής να απολαύσει την ποιότητα της απόδοσης του ψηφιακού ραδιοφώνου θα πρέπει προηγουμένως να αγοράσει δέκτες DAB, έτσι ώστε να τους χρησιμοποιήσει όπου βρίσκεται (στο σπίτι, το αυτοκίνητο, το τρένο ή το γραφείο). Γεγονός το οποίο θα ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό τις πωλήσεις των κατασκευαστών ηλεκτρονικών αναλώσιμων και δεκτών, σε ολόκληρο τον κόσμο. Αξίζει να αναφερθεί, ότι το κόστος ενός οικιακού δέκτη DAB ξεκινάει από 100€ περίπου και μπορεί να φτάσει έως και τα 1.500€, τη στιγμή που το κόστος ενός αναλογικού ραδιοφώνου ξεκινά από τα 10€!
Πλεονεκτήματα
Η τεχνολογία DAB δε λειτουργεί σήμερα μόνο ως μέσο μετάδοσης της ψηφιακής ραδιοφωνίας, πολύ περισσότερο αποτελεί ένα σύστημα ευέλικτης μετάδοσης δεδομένων με ρυθμό 1,7 Mbit/sec (1,7 εκατομμύρια bit ανά δευτερόλεπτο). Αυτός ο ρυθμός μετάδοσης επιτρέπει όχι μόνο την εκπομπή ραδιοφωνικών προγραμμάτων, αλλά ταυτόχρονα τη μετάδοση κειμένων, εικόνων και δεδομένων.
Πρακτικά, αυτό για τον καταναλωτή σημαίνει ότι στο δελτίο καιρού μπορεί να δει παράλληλα τη σχετική εικόνα με τις καιρικές συνθήκες, ενώ στη μετάδοση πληροφοριών για την οδική κυκλοφορία μπορεί να μελετήσει έναν χάρτη με ενδείξεις για το μποτιλιάρισμα. Επίσης, είναι δυνατή η μετάδοση κινούμενων εικόνων σε μορφή MPEG και η λήψη τους στο αυτοκίνητο χωρίς διαταραχές.
Μεταξύ άλλων, η τεχνολογία DAB επιτρέπει την αποστολή Fax σε έναν ή περισσότερους παραλήπτες, διαδικασία που εκτελείται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Αρκεί ο χρήστης, από την πλευρά του, να έχει ένα PC με κάρτα DAB και ένα πρόγραμμα αποστολής Fax.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα μπουκέτα υπηρεσιών που υποστηρίζει το DAB. Με τον όρο μπουκέτο εννοούμε πως γίνεται εφικτή η παροχή θεματικών υπηρεσιών όπως News, Sport, Jazz, Rock και Dance. Μπορούν, δηλαδή, να δημιουργηθούν προγράμματα που θα αφορούν, για παράδειγμα, ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής, όπως Rock, που θα «παίζουν» 24 ώρες το εικοσιτετράωρο αυτό το είδος.
Διαδικτυακό ραδιόφωνο
Το διαδικτυακό ραδιόφωνο (ή και e-Radio) είναι μία αναμεταδιδόμενη υπηρεσία που διαβιβάζεται μέσω του Διαδικτύου. Ξεκίνησε το 1993 στην Αμερική. Πρόκειται για ένα μέσο ροής (stream medium), το οποίο προσφέρει στους ακροατές μία συνεχή ροή ήχου, πάνω στην οποία δεν έχουν έλεγχο όπως και στα κλασικά μεταδιδόμενα ραδιόφωνα. Δεν περιλαμβάνει το κατέβασμα αρχείων αλλά ούτε και την υπηρεσία παροχής φακέλων «κατ' απαίτηση». Οι περισσότεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί στο Διαδίκτυο σχετίζονται με έναν ανταποκρινόμενο παραδοσιακό ραδιοφωνικό σταθμό ή δίκτυο σταθμών. Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που εκπέμπουν μόνο μέσω Διαδικτύου είναι συνήθως ελεύθεροι από τέτοιου είδους συνδέσεις. Οι σταθμοί αυτοί είναι συνήθως προσβάσιμοι από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου (π.χ. άτομα από Αμερική και Αυστραλία μπορούν να ακούν ένα ελληνικό διαδικτυακό ραδιόφωνο). Αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, το καθιστά μια δημοφιλή υπηρεσία για τους μετανάστες αλλά και για ακροατές των οποίων τα ενδιαφέροντα δεν ικανοποιούνται πια από τα κλασικά ραδιόφωνα.
Το παραδοσιακό ραδιόφωνο έχει χάσει τη δυναμική του λόγω της άκρατης εμπορευματοποίησης με τις άπειρες διαφημίσεις, τις λίστες τραγουδιών που είναι παντού οι ίδιες καθώς και τις ανούσιες κουβεντούλες των παραγωγών που υποβαθμίζουν τη συμβολή των ραδιοφωνικών σταθμών ως μέσων επικοινωνίας. Η ολοένα και αυξανόμενη επιθυμία για κάτι ιδιαίτερο, ανυπότακτο και ανεξάρτητο μοιάζει να μπορεί να εκπληρωθεί με το διαδικτυακό ραδιόφωνο.
Έσοδα και πνευματικά δικαιώματα
Οι περισσότεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί μεταδίδουν τις ίδιες διαφημίσεις. Το κόστος της πληρωμής των πνευματικών δικαιωμάτων και της μετάδοσης καλύπτεται από την πληρωμή του διαφημιζόμενου στο σταθμό. Όσοι δεν έχουν διαφημίσεις, όπως το διαδικτυακό ραδιόφωνο του BBC, απλώς μεταδίδουν τη ροή του προγράμματος. Το BBC συγκεκριμένα χρηματοδοτείται από μία Τηλεοπτική άδεια (Television license) η οποία πληρώνεται από τους Άγγλους τηλεθεατές. Τώρα ψάχνει για μεθόδους χρέωσης του περιεχομένου του στους διεθνείς χρήστες μέσω του BBC Worldwide. Άλλοι σταθμοί χρεώνουν ένα συγκεκριμένο ποσό ανά μήνα ή ανά εκπομπή.
Το ολοένα και περισσότερο αναπτυσσόμενο διαδικτυακό ραδιόφωνο έχει αναμφισβήτητα υπέρ του την εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά εναντίον του την προσπάθεια τοποθέτησής του μέσα σε ένα αυστηρότερο πλαίσιο λειτουργίας. Στην Αμερική, από το 1998 έως και το 2005 οι εισφορές που έπρεπε να καταβάλλουν τα διαδικτυακά ραδιόφωνα για τα πνευματικά δικαιώματα είχε παραμείνει σταθερή. Μέχρι το 2007, όμως, είχε ολοκληρωθεί μία διαδικασία δύο χρόνων, με πλήθος μαρτύρων αλλά και εγγράφων από πολλά μέρη, όπως μεγάλους αλλά και μικρούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, κολεγιακούς σταθμούς και τον SoundExchange*. Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί κατά πολύ το συνολικό ποσό εισφορών. Ενώ αρχικά το ποσοστό ήταν 0,000768$ ανά τραγούδι, τώρα αναμένεται να φτάσει έως και 0,0019$ μέχρι το 2010, κάτι το οποίο θα υποβαθμίσει τα επιχειρηματικά μοντέλα πολλών διαδικτυακών ραδιοφώνων. Με τα νέα δεδομένα, οι ετήσιες εισφορές από όλους τους ιδιοκτήτες των σταθμών θα είναι 2,3 δις δολάρια μέχρι το 2008. Το ποσό αυτό είναι περισσότερο από τέσσερις φορές μεγαλύτερο από αυτό των παραδοσιακών ραδιοφωνικών σταθμών.
Ελλάδα και διαδικτυακό ραδιόφωνο
Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα περισσότεροι από 300 σταθμοί που εκπέμπουν αποκλειστικά από το Διαδίκτυο. Οι σταθμοί αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν μουσική (κάθε είδους), διαφημίσεις ή όχι και επίσης να μεταδίδουν ζωντανό πρόγραμμα ή τις διαδεδομένες playlists.
Το διαδικτυακό ραδιόφωνο έχει όντως τη δυνατότητα να προβάλλει τη δυναμική της μουσικής, απαλλαγμένο από διαφημιστικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, όσο αυτό είναι βέβαια δυνατόν. Το Διαδίκτυο έτσι, για άλλη μια φορά, συμβάλει στην ελεύθερη έκφραση και διακίνηση ιδεών, όσο μπορεί να παραμένει ένας σχετικά παρθένος ακόμη χώρος…
* Μη κερδοσκοπική, εκτελεστική οργάνωση δικαιωμάτων που συλλέγει πληρωμές για πνευματικά δικαιώματα για λογαριασμό όσων κατέχουν τα κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα των ηχογραφήσεων καθώς και των καλλιτεχνών που συμμετέχουν, για μη διαδραστικές ψηφιακές μεταδόσεις, όπως είναι ο δορυφόρος και το διαδικτυακό ραδιόφωνο.
Έρευνα: Βάσω Ζιώγα,
Brunilda Llana,
Ελισάβετ Σεργιάδου
Επιμέλεια: Μιχάλης Γουδής
πηγή: pacific.jour.auth.gr
27.01.24 3:58 από animetvgb
