Το πειρατικό ραδιόφωνο

Οι πρώτοι πειρατικοί σταθμοί έκαναν την εμφάνισή τους στη γηραιά ήπειρο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου, μιας και ο πόλεμος αυτός επιτάχυνε την εξέλιξη των ραδιοφωνικών μεταδόσεων, αφού το ραδιόφωνο αποτελούσε το μοναδικό και αδιαμφισβήτητο μέσο μαζικής επικοινωνίας γεμίζοντας τον κόσμο με ήχους, φωνές αλλά και μουσική.




Για να καταλάβουμε πως ξεκίνησαν τη δράση τους οι πειρατές των αιθέρων, θα πρέπει να ανατρέξουμε στον πόλεμο και να σκεφτούμε πόσοι άνθρωποι εκείνη την περίοδο εκπαιδεύτηκαν στις ασύρματες μεταδόσεις για στρατιωτικούς λόγους. Οι περισσότεροι από αυτούς, για να μην πούμε σχεδόν όλοι, δεν είχαν καμιά εμπειρία ή γνώση του αντικειμένου και ξαφνικά βρέθηκαν μέσα στη δίνη του πολέμου να χειρίζονται μερικά από τα πιο σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά μηχανήματα εκείνης της εποχής.
Μετά το τέλος του πολέμου, κάποιοι από αυτούς προσπάθησαν να κατασκευάσουν ραδιοφωνικούς πομπούς και να εκπέμψουν, αλλά δεν τα κατάφεραν ιδιαίτερα καλά καθώς αντιμετώπισαν πολλά προβλήματα. Ωστόσο, από τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 μερικοί αγόρασαν παλιούς στρατιωτικούς πομπούς και άρχισαν να κάνουν όλο και πιο συχνές εκπομπές στην περιοχή των 6,5MHz, ενώ άρχισαν δειλά-δειλά να κάνουν την εμφάνιση τους και στην μπάντα των μεσαίων κυμάτων.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 απλά συνυπάρχουν με τους κρατικούς ραδιοσταθμούς, χωρίς να προκαλούν προβλήματα, γιατί οι κρατικοί σταθμοί από πλευράς ακροαματικότητας είχαν τη μερίδα του λέοντος, ενώ αντίθετα οι πειρατικοί σταθμοί είχαν πολύ περιορισμένο ακροατήριο.






Και φτάνουμε στο 1964, τότε που ένα καράβι σαλπάρισε αλλάζοντας την ιστορία της ραδιοφωνίας, αρχικά στην Αγγλία και κατόπιν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ήταν ανήμερα το Πάσχα, όταν η νεολαία της Αγγλίας ξύπνησε χωρίς να γνωρίζει ότι ένας νεαρός από την Ιρλανδία της ετοίμαζε μια έκπληξη, η οποία θα άλλαζε τον τρόπο ζωής της, αλλά και τη ραδιοφωνία της εποχής.
Μιλάμε για τον Ρόναν Ο΄ Ράιλυ, που έφυγε από την Ιρλανδία σε ηλικία 25 ετών και πήγε στο Λονδίνο. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την παραγωγή δίσκων, αλλά οι προσπάθειες του αποδείχθηκαν άκαρπες, αφού το BBC και το Radio Luxemburg λειτουργούσαν με βάση ένα συγκεκριμένο εμπορικό κύκλωμα. Τότε ήταν που ο Ρόναν συνειδητοποίησε πως η ιδέα, που είχε σφηνωθεί στο μυαλό του, για ένα νέο ραδιοσταθμό είχε πολλές πιθανότητες να επιτύχει, μιας και ο ραδιοφωνικός λόγος των κρατικών ραδιοφωνικών σταθμών, απευθυνόταν σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας και πιο συντηρητικής αισθητικής.




Μαζεύοντας 250.000 λίρες από διάφορους χορηγούς, ο Ρόναν αγόρασε ένα παλιό δανέζικο πλοίο και το πήγε σε μια τοποθεσία 60 μίλια βόρεια του Δουβλίνου, προκειμένου να το διαμορφώσει σε σταθμό.
Τον Μάρτιο του 1964 το καράβι ήταν έτοιμο και μετονομάστηκε σε Caroline. Με δανέζικο πλήρωμα και παναμέζικη σημαία σάλπαρε για να φτάσει τη Μ. Παρασκευή 5 μίλια έξω από τις ακτές του Έσσεξ και να αρχίσει τις εκπομπές του ανήμερα το Πάσχα. Για πολλά χρόνια το Radio Caroline παρέμεινε στην κορυφή της δημοτικότητας. Υπολογίζεται ότι περίπου οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι ήταν συντονισμένοι στο δικό του μήκος κύματος για να ακούσουν τη μουσική και τα τραγούδια των Μπόμπ Ντύλαν, Τζόαν Μπαέζ, Μπήτλς, Άνιμαλς, Λεντ Ζέπελιν κ.ά. συγκροτημάτων, που στις αρχές της δεκαετίας του '60 ήταν απαγορευμένα από το σοβαρό BBC.
Λίγους μήνες αργότερα (τον Ιούλιο του 1964) το Radio Caroline απόκτησε και ένα άλλο πλοίο το «Mi Amigo» και έτσι διαμορφώθηκαν δύο ραδιοσταθμοί: Το Radio Caroline του Βορρά και το Radio Caroline του Νότου.
Η Κυβέρνηση των Εργατικών, που κυβερνούσε τότε την Αγγλία με οριακή πλειοψηφία, παρέμεινε σιωπηλή στο θέμα του Radio Caroline, αλλά και στους άλλους πειρατικούς σταθμούς που ακολούθησαν, καθώς κανένας δεν τολμούσε να τα βάλει με μια τόσο μεγάλη ομάδα ανθρώπων που υποστήριζαν τους πειρατές και που σύμφωνα με υπολογισμούς της τότε εποχής, το "ποσοστό αγάπης", όπως το έλεγαν, ξεπερνούσε το 30%. Αν δε αναλογιστούμε ότι στην Αγγλία οι νέοι, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν υπέρ της ελεύθερης ραδιοφωνίας, ψήφιζαν από τα 18 τους χρόνια, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, γιατί κανένας δεν είχε την τόλμη να τα βάλει με τους πειρατές. Παράλληλα, το Radio Caroline, καθώς και οι άλλοι πειρατικοί σταθμοί ψυχαγωγούσαν και καθοδηγούσαν την αγγλική νεολαία, ενώ ενθάρρυναν τους ακροατές τους να συμμετέχουν στις εκπομπές. Το Radio Caroline μάλιστα υπήρξε πρόδρομος των σημερινών τηλεφωνημάτων στους ραδιοσταθμούς. Καλούσε τους οδηγούς στους παραλιακούς δρόμους να στρέφουν τους προβολείς των αυτοκινήτων τους προς την πλευρά του πλοίου και να τους αναβοσβήνουν σε ερωτήσεις που τους έκανε ο εκφωνητής. Μια φορά για το ναι. Δύο για το όχι.




Και για να καταλάβετε καλύτερα την αγάπη που ένοιωθαν οι άνθρωποι αυτοί για το ραδιόφωνο, σας μεταφέρουμε τις δηλώσεις ενός DJ του Radio Caroline, όταν ρωτήθηκε από κάποιο δημοσιογράφο για την αμοιβή του πάνω στο πλοίο. «Κανείς δε δουλεύει εκεί για χρήματα» είπε. «Και τότε γιατί δουλεύει;» ρωτήθηκε. «Πρόκειται για μια μικρή περιπέτεια» ήταν η απάντηση.
Αλλά το 1967, όταν οι Εργατικοί κέρδισαν και πάλι τις εκλογές με μεγάλη πλειοψηφία, εισηγήθηκαν το Ναυτικό Νόμο που απαγόρευε κάθε παράκτια ραδιοφωνική εκπομπή. Όμως, το Radio Caroline αψήφησε τον νόμο και ρυμούλκησε το πλοίο εκτός χωρικών υδάτων, προκειμένου να συνεχίσει τις εκπομπές του.
Στο τέλος βέβαια η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Υπήρχαν τόσοι πολλοί πειρατές και ήταν τόσο μεγάλη η μεταξύ τους διαμάχη, που πολλές φορές έφταναν και σε ακρότητες όπως συνέβη το 1970 στη Βόρεια Θάλασσα. Το Ράδιο Veronica λειτουργούσε από το 1965 πάνω σε ένα πλοίο, αλλά λόγω του ότι είχε μειωθεί αισθητά η δημοτικότητα του, δεν δίστασε να στείλει κομάντος βατραχανθρώπους να τοποθετήσουν βόμβες στα ύφαλα του πλοίου Νorthsea international, που εθεωρείτο σαν ο κυριότερος ανταγωνιστής του.





Για την ιστορία σας αναφέρουμε ότι το Νorthsea έπιασε φωτιά και κινδύνεψε να βυθιστεί. Αμέσως έτρεξαν προς βοήθεια τα παραπλέοντα στην περιοχή εμπορικά πλοία, καθώς και δύο πλοία του Ολλανδικού Ναυτικού. Τελικά, το Νorthsea ρυμουλκήθηκε στην Ολλανδία, προκειμένου να επισκευαστεί, ο ένοχος συνελήφθη, ανέλαβε να πληρώσει τις ζημιές και στη συνέχεια οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη κατηγορούμενος για πειρατεία στα διεθνή ύδατα. Αλλά αυτό δεν πτόησε τους υπεύθυνους του Radio Veronica, που αποφάσισαν να αγκυροβολήσουν έξω από τις ακτές της Ολλανδίας. Ο σταθμός σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε από τους πλέον δημοφιλείς των Κάτω Χωρών. Όμως, πέρασε δύσκολες στιγμές, όταν το 1973 η Ολλανδική Κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει τη λειτουργία του. Οι υποστηρικτές του σταθμού οργάνωσαν τότε μια πρωτοφανή εκστρατεία. Τρία αεροπλάνα πετούσαν πάνω από τη Χάγη, το Ρότερνταμ και το Άμστερνταμ ανεμίζοντας πανό με τη φράση " Το Ράδιο Βερόνικα μένει, αν εσείς το θελήσετε". Κορίτσια με στολή του σταθμού μοίραζαν κάρτες στον κόσμο, ο τόπος γέμισε φέιγ βολάν, αφίσες, αυτοκόλλητα, σημαίες και κονκάρδες. Τα αυτοκίνητα και τα τρένα γέμισαν αυτοκόλλητα, ενώ γράφτηκαν και συνθήματα στους τοίχους των μεγάλων πόλεων. Τελικά, η εκστρατεία αυτή απέδωσε πάνω από 2 εκατομμύρια ψήφους με αποτέλεσμα η Ολλανδική Κυβέρνηση να ανακαλέσει την απόφασή της.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά. Παρακάτω δημοσιεύουμε μερικά από τα πλέον χαρακτηριστικά περιστατικά που συνέβησαν μεταξύ των ραδιοπειρατών τα τελευταία 50 χρόνια. Διαβάστε τα.

   Μόντρεαλ, Καναδάς 1981. Ώρα 07:00 πρωινή. Συχνότητα 1170 χιλιόκυκλοι "...Ακούτε τον ραδιοφωνικό σταθμό των ελεύθερων νέων..." Με τα λόγια αυτά άρχισε την εκπομπή του ένας νέος πειρατικός σταθμός στον Καναδά. Για δύο ώρες περίπου τα πράγματα πήγαιναν περίφημα για τους νέους πειρατές των αιθέρων, μέχρι την ώρα που τους έκανε "μπλόκο" η Καναδική Αστυνομία. Προς στιγμή τα χάνουν όλοι και μόλις συνέρχονται αρχίζουν να τραγουδούν τον Εθνικό τους ύμνο. Οι αστυνομικοί στέκονται σε στάση προσοχής και περιμένουν να τελειώσει ο Ύμνος για να τους συλλάβουν. Επίλογος: Τραγούδησαν 65 φορές τον Εθνικό τους ύμνο, μέχρι που κουράστηκαν και σταμάτησαν και φυσικά τους συνέλαβε η αστυνομία που περίμενε υπομονετικά να τελειώσουν.
   Συνέβη το 1952 στη Νορβηγία. Ο Αrnet Sildanhe το 1952 εγκαινίασε τον πρώτο πειρατικό σταθμό της Νορβηγίας. Στο διάστημα που λειτούργησε ο σταθμός, από το Μάη του 1952 μέχρι τον Ιανουάριο του 1953, ο ιδιοκτήτης τους συνελήφθη -ούτε λίγο ούτε πολύ- 64 φορές. Στο χρονικό διάστημα αυτό η Αστυνομία του έκανε κατάσχεση τέσσερις φορές τα μηχανήματά του. Ο Αrnet όμως δεν απογοητεύτηκε. Έξι μήνες αργότερα άρχισε να μεταδίδει εκκλησιαστική μουσική και θρησκευτικούς λόγους ανάμεσα στα μουσικά προγράμματα. Όταν ρωτήθηκε γιατί το έκανε αυτό απάντησε :"Από μικρό παιδί είχα την επιθυμία να ασχοληθώ με τα ερτζιανά, αλλά η αστυνομία είχε άλλη γνώμη πάνω σ' αυτό το θέμα. Έτσι αποφάσισα να μεταδίδω εκκλησιαστική μουσική, γιατί η αστυνομία δεν θα θελήσει να τα βάλει με κάποιον που μεταδίδει τέτοια προγράμματα". Για την ιστορία σας λέμε πως ο Arnet έκλεισε τον σταθμό του τον Ιούνιο του 1967, ο οποίος κατά γενική ομολογία είχε μεγάλη δημοτικότητα.
   Ένας ιδιωτικός "πειρατικός" σταθμός κλείνει φέτος τα 25 χρόνια λειτουργίας του στην Ολλανδία. Από τη Χάγη λοιπόν εκπέμπει το Radio Centraal, που φαίνεται ότι δεν βάζει μυαλό. Αρκετές φορές ο Frank Parcifal (ιδιοκτήτης του σταθμού) οδηγήθηκε στη φυλακή και ακόμα πιο πολλές φορές κατασχέθηκαν τα μηχανήματά του. Ήταν όμως και είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς σταθμούς της Ολλανδίας. Το σήμα του σταθμού, που βλέπετε στην κάρτα, καθώς και η γελοιογραφία του είναι χαρακτηριστικά για το πώς οι σταθμοί αυτοί αντιμετωπίζουν την παρανομία μέσα στην οποία κινούνται.
   Το Radio Nolan International έχει έναν παράξενο τρόπο να προσελκύει ακροατές. Κάθε τέσσερις μήνες προκηρύσσει διαγωνισμό μεταξύ των ακροατών του με σχετικά εύκολες ερωτήσεις και έπαθλο ένα ταξίδι 6 ημερών στην Ολλανδία με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Έτσι, ο παρουσιαστής του σταθμού μια φορά την εβδομάδα και για πέντε μόνο λεπτά απευθύνει στους ακροατές 15 ερωτήσεις γενικού περιεχομένου. Σκοπός του διαγωνισμού είναι να προσελκύσει ακροατές, γιατί κανένας δεν ξέρει ποια μέρα και ποια ώρα θα ακουστούν οι ερωτήσεις.
   Ολλανδία, 14 Μαρτίου 1977. Στην πόλη Χάγη διεξάγεται ο ημιτελικός αγώνας ποδοσφαίρου μεταξύ δύο τοπικών ημιεπαγγελματικών σωματείων. Ο αγώνας πρόκειται να μεταδοθεί και από τον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό, ενώ μερικοί πειρατικοί σταθμοί ζητούν άδεια να περιγράψουν τον αγώνα ύστερα από απαίτηση των ακροατών τους. Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις και ενώ ο αγώνας έχει αρχίσει, οι διοργανωτές επιτρέπουν σε πέντε πειρατικούς σταθμούς να κάνουν τη μετάδοση. Αλλά επειδή δεν υπήρχε ο κατάλληλος χώρος για να στεγαστούν ξεχωριστά και λόγω των κακών καιρικών συνθηκών, τους εγκαθιστούν όλους μαζί σε κάποιο δημοσιογραφικό θεωρείο. Λίγο αργότερα έγινε κάποια αμφισβητούμενη φάση στον αγώνα, με αποτέλεσμα οι εκφωνητές να παρατήσουν τα μικρόφωνα τους και να αρχίσουν να ανταλλάσσουν γροθιές μεταξύ τους μπροστά στα έκπληκτα μάτια των θεατών της συνάντησης. Για την ιστορία σας λέμε πως επενέβη η Ολλανδική Αστυνομία, συνέλαβε τους ταραξίες, τους οδήγησε στη φυλακή και στη συνέχεια στο δικαστήριο. Φυσικά η αναμετάδοση του αγώνα διεκόπη, και οι υπεύθυνοι των σταθμών έλαβαν χιλιάδες τηλεφωνήματα αγανακτισμένων ακροατών.






Ας έλθουμε όμως και στα δικά μας. Οι πειρατές, που το μεγαλύτερο ποσοστό τους εδρεύει στη Βόρεια Ευρώπη, έχουν εκπομπές σε όλο το φάσμα των βραχέων κυμάτων. Αλλά κυρίως μπορείτε να τους ακούσετε στις περιοχές από 6.450kHz έως 6.900kHz, ακόμη γύρω στα 13MHz, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι εκπομπές τους φτάνουν και μέχρι τα 26 ή 28MHz.




Η ισχύς των πομπών τους ποικίλλει από μερικά Watts και φτάνει μέχρι τα 2 ή 3kW, πράγμα που σημαίνει ότι όταν οι ιονοσφαιρικές συνθήκες το επιτρέπουν, τα ραδιοκύματα τους φτάνουν και μέχρι την πατρίδα μας, κυρίως τις πρώτες βραδινές ώρες. Στους περισσότερους σταθμούς αν στείλετε κάποια αναφορά, να είσαστε σίγουροι ότι θα την επιβεβαιώσουν. Το πρόβλημα είναι ότι οι επιβεβαιωτικές τους κάρτες (QSLs) δεν «μετράνε» από τη στιγμή που δεν έχουν συχνότητα αναγνωρισμένη και κατοχυρωμένη από την ITU (International Telecommunication Union). Απλώς κάποιοι DXers τις μαζεύουν για καθαρά συλλεκτικούς λόγους.

πηγή:www.tiramola.com